Umowa leasingowa – najważniejsze aspekty. Leasing jest jednym z najpopularniejszych obecnie sposobów na zakup różnego rodzaju przedmiotów – zarówno w postaci nieruchomości, jak i ruchomości. Do najczęstszych rzeczy do których stosuje się leasing należą samochody (zarówno osobowe, jak i samochody ciężarowe), a także różnego typu budynki. Czasem pojawia się także leasing na szeroko pojęte dobra materialne, ale zgodnie z obowiązującym prawem (w znaczeniu kodeksu cywilnego) nie jest to typowa umowa leasing, ale umowa o charakterze umowy leasingu do której zastosowanie mają ogólne przepisy prawa cywilnego.

Umowa leasingowa – najważniejsze aspekty

W sporym uproszczeniu leasing polega na tym, że jedna strona (zwana najczęściej leasingodawcą, rzadziej finansującym) dzierżawi, czyli wynajmuje drugiej stronie (leasingodawcy) określony w odpowiedniej umowie przedmiot na określonych zasadach. Leasingodawca zobowiązany jest do terminowego uiszczania rat leasingowych w określonej przez obie strony kwocie. Do najważniejszych korzyści wynikających z zastosowania leasingu to przede wszystkim niewielki wkład własnego funduszy (kapitału) przez korzystającą z takiego rozwiązania firmę bądź jednostkę, a także korzyści płynące z możliwości odpowiedniego rozliczenia podatku VAT oraz ewentualnej optymalizacji obciążeń podatkowych. Należy pamiętać, że ustawy podatkowe dzielą leasing na dwa rodzaje – wyróżnia się zatem leasing operacyjny oraz leasing finansowy. Zazwyczaj dla większości korzystających z leasingu znacznie bardziej opłacalny jest leasing operacyjny. Należy jednak przed podjęciem decyzji na temat wyboru rodzaju leasingu skonsultować się z prawnikiem bądź zasięgnąć porady u firmy z którą firma podejmuje pertraktacje na temat umowy leasingowej.

Umowa leasingu i opcja leasingowa

Umowa leasingu obecnie w regulacji kodeksu cywilnego jest określana mianem umowy nazwanej. Zgodnie z kodeksem w umowie powinny się znaleźć określone elementy, które wyznaczają istotę całej umowy. Do takich najważniejszych elementów, które muszą być szczegółowy określone w pełnoprawnej umowie zalicza się przede wszystkim zobowiązanie leasingodawcy do oddania w posiadanie leasingobiorcy określonej nieruchomości lub ruchomości na czas oznaczony w zawartej umowie oraz zobowiązanie korzystającego do spłacania rat leasingowych o określonej wartości z zachowaniem określonego w umowie terminu owych spłat. Rzadziej stosuje się jednorazową formę zapłaty za przedmiot w leasingu. Po zsumowaniu wszystkich rat, które korzystający wypłacił finansującemu, ten ostatni powinien uzyskać nie tylko zwrot wszystkich poniesionych kosztów oraz włożonych funduszy własnych, ale powinien także uzyskać nadpłatę – czyli swoje wynagrodzenie, które są owocem inwestycji jaką stworzenie możliwości leasingu dla osoby trzeciej. Warto pamiętać, że leasingobiorca oprócz uiszczania rat w określonej wysokości, zazwyczaj jest zobowiązany także do wpłacenia tak zwanej jednorazowej opłaty wstępnej (nazywanej także opłatą inicjacyjną czy opłatą przygotowawczą) – jest to także kwota uwzględniona w umowie i stanowi zazwyczaj całość kapitału własnego osoby korzystającej, którą zobowiązuje się do pokrycia w momencie nawiązania umowy.

Strony mogą w sposób pisemny (czyli właśnie w umowie leasingu) określić, że po upływie okresu trwania danej umowy dojdzie do przeniesieniu własności przedmiotu, który stanowił przedmiot umowy (jest to tak zwana opcja leasingowa). Nie jest to oczywiście element konieczny, ale ta procedura jest stosunkowo często stosowana, zazwyczaj w przypadku, gdy umowa leasingu dotyczy takich przedmiotów jak samochody osobowe i ciężarowe bądź inne sprzęty, które są pojazdami (na przykład maszyny budowlane).

Podmioty leasingu w umowie leasingowej

W umowie leasingowej wyróżnia się trzy podmioty leasingu. Pierwszym z nich jest leasingodawca, którym najczęściej staje się wyspecjalizowany przedsiębiorca leasingowy. Nabywa on rzecz od zbywcy (podmiot ten będzie jeszcze umówiony), a następnie przekazuje ja dalej w użytkowanie – oczywiście na określonych w odpowiednio i indywidualnie przygotowanej umowie warunkach, odpłatnie oraz na z góry przewidziany okres czas. Osobą, która przejmuje taką rzecz w użytkowanie jest tak zwany leasingobiorca, który jest kolejnym podmiotem wyróżnianym w umowie leasingowej. Jest to osoba (najczęściej przedsiębiorca, rzadziej osoba fizyczna), która czynnie korzysta z tego czegoś, co jest przedmiotem zawartej umowy pomiędzy nim, a leasingodawcą. Trzecim, ostatnim podmiotem w umowie leasingu jest tak zwany zbywa od której leasingodawca na podstawie odrębnej umowy (niezwiązanej z leasingiem, najczęściej przybiera ona formę umowy sprzedaży bądź ewentualnie umowy o dzieło). Warto zaznaczyć, że zbywca w żaden sposób nie jest stroną umowy leasingowej, ale odgrywa ważną rolę ­­w całym procederze leasingu. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami kodeksu cywilnego w naszym kraju, leasingodawca posiada swoisty obowiązek wydać drugiej stronie umowy (czyli leasingobiorcy) jednocześnie z przedmiotem umowy leasingowej odpis umowy zawartej ze zbywcą oraz ewentualne dokumenty gwarantujące możliwość ubiegania się o pozytywne rozpatrzenie gwarancji, które otrzymał bezpośrednio od zbywcy (lub za jego pośrednictwem – od producenta).

Choć leasingodawca, leasingobiorca oraz zbywa należą do trzech podstawowych podmiotów leasingu (choć warto przypomnieć, że zbywa jako jedyny z nich nie należy do stron umowy leasingowej), zdarzają się jednak sytuacje w których liczba podmiotów ulega poszerzeniu o kolejne osoby. Jednym z przykładów takiego zwiększenia liczby podmiotów leasingu jest sytuacja w której leasingobiorca korzysta z dodatkowego kredytu gotówkowego w celu pokrycia kosztów np. minimalnego wkład własnego – wtedy z umową leasingu może być związany na przykład umowa kredytowa z danym bankiem, który staje się wtedy kolejnym podmiotem umowy leasingowej. Warto jednak zastrzec, że w takiej sytuacji bank (podobnie jak zbywca) choć staje się związany z daną umową leasingową, to nie stanowi obok finansującego oraz korzystającego jednej z jego stron.

Ubezpieczenie przedmiotu leasingu

W obowiązującym polskim prawie nie ma obowiązku ubezpieczenia przedmiotu, który podlega umowie leasingowej. W niektórych sytuacjach taki obowiązek jednak może zaistnieć i wynika on w głównej mierze z innych, obowiązujących wówczas przepisów bądź wymogów prawnych – na przykład ubezpieczenie OC w stosunku do samochodów i innych pojazdów mechanicznych. W umowie leasingowej może jednak zostać uwzględnione ubezpieczenie –już trwające bądź określenie, że konieczne jest jego wykupienie; musi wtedy zostać szczegółów określone, która strona jest zobowiązana do jego opłacania oraz dookreślone powinny być wszelkie inne wymagania oraz zobowiązania płynącego z tego obowiązku.

Wypowiedzenie umowy leasingowej

Umowa leasingowa jest zawierana na czas określony – w zależności od tego, co ustalą obie strony ustalające taki dokument. Istnieją jednak pewne sytuacje w których uzasadnione jest wypowiedzenie umowy leasingu przez którąś ze stron, bez względu na fakt, że nie minął jeszcze okres obowiązywania zawartej umowy. Lista sytuacji w których możliwe jest wypowiedzenie umowy jest ściśle określona w ustawie i nie ma możliwości uzyskania zgody na wypowiedzenie umowy w ramach innych aspektów. Wypowiedzenie następuje w takich sytuacjach w trybie natychmiastowym, chyba że w umowie leasingowej znalazła się odpowiednia adnotacja, która przesuwa termin wypowiedzi na określony czas – na przykład dwutygodniowy okres wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy leasingowej może nastąpić w następujących przypadkach:

Leasingobiorca nie stosuje się do postanowień zawartych w umowie na temat spłacania rat leasingowych tj. nie opłaca ich w ustalonym terminie i w momencie składania wypowiedzenia przez finansującego upłynął także wyznaczony dodatkowy termin spłaty danej raty leasingowej
leasingobiorca narusza obowiązek utrzymania oddanych mu do dyspozycji rzeczy w odpowiednim stanie – nie dokonuje odpowiedniej i zalecanej konserwacji sprzętu oraz jego napraw; wypowiedzenie jest możliwe w przypadku nieskutecznego i pisemnego wezwania finansującego (względem korzystającego) do zmiany swojego postępowania i dokonania wskazanych czynności
Korzystający użytkuje przedmioty podlegające umowie leasingowej w sposób z niezgodny z jego przeznaczeniem oraz pobiera wynikające z takiego postępowania pożytki; najpierw leasingodawca powinien wystosować pisemne upomnienie
Leasingobiorca udostępnia przedmiot umowy do użytkowania osobie trzeciej – jeśli nie ma zgody finansującego na takie postępowanie
Mimo upomnień wystosowanych na piśmie leasingobiorca nie usuwa zmian dokonanych w przedmiocie umowy, które poczynił bez wiedzy bądź zgody finansującego

Artykuł ten nie wyczerpuje wszystkich aspektów, które obejmuje umowa leasingowa – skupia się jedynie na najważniejszych elementach oraz przesłankach. Warto więc skorzystać z porad ekspertów, którzy dokładniej przedstawią wszystkie jej elementy, pozwolą się z nią zapoznać, a w razie pytań – służąc swoją wiedzą i doświadczeniem postarają się na nie odpowiedź i rozwiać wszystkie wątpliwości.